HET TANTALUS PROJECT

Recent ontving de Magdalenakerk twee monumentale kunstwerken.  Beide werken zijn van de hand van de Brugse kunstenaar Piet Peere. Het gaat om tantalusfiguren uit de Griekse mythologie. Wat doen die figuren in een kerk?

De komende jaren zullen duizenden bezoekers en gebruikers van de Magdalenakerk deelnemen aan dit nieuw project. YOT onderzoekt hoe deze imponerende kunstwerken met de bezoeker en met het kerkgebouw in gesprek gaan.

Wat ervaren de mensen bij dit beeld?  En verandert de betekenis van  het kerkgebouw door de aanwezigheid van Tantalus?  Hoe dan?  Via werkwinkels, ateliers, beeldmateriaal én verbeelding, achtergrondinfo en diverse werkvormen willen we mensen en organisaties prikkelen om met de kunstwerken in gesprek te gaan.

De meerstemmige Magdalenakerk is nu verrijkt met twee nieuwe meerstemmige beelden. Naast de interpretatie van de kunstenaar over zijn werk, gaan de kunstwerken nu een eigen leven leiden in de hoofden en harten van de kerkbezoeker. Het Tantalusproject brengt diverse invalshoeken en interpretaties bij elkaar.

Het Tantalusproject kwam tot stand met steun van de stad Brugge.

 

TANTALUS

Tantalus is één van de kinderen van oppergod Zeus, bekend van de 'tantaluskwelling’: het gewenste is nabij, maar onbereikbaar.  Tot zijn kin staand in water zou hij eeuwig dorst hebben, want zodra hij probeerde te drinken zakte het water weg en hoewel rijpe vruchten boven zijn hoofd hingen, blies de wind ze weg zodra hij er door honger gekweld een greep naar zou doen.

Er is nog een derde uitbeelding die in de kunsten weinig zichtbaar is. Tantalus wordt gekweld door een gigantische rotsblok die hem elk moment kan verpletteren. 

De kunstwerken in de Magdalenakerk verwijzen naar dit laatste verhaal.

KUNSTWERKEN

De eerste Tantalusfiguur is een vrij staande figuur op sokkel (5,70 meter hoog, polyester, geschilderd), geplaatst in de dwarsbeuk. Aan het dakgebinte is op 17 meter hoogte een (uitrafelende) koord vastgemaakt. Aan die koord hangt er een gigantische rotsblok (4,65 m breedte) die dreigt de figuur te verpletteren.

De tweede Tantalusfiguur is een houtskooltekening op papier (5,20 meter hoog), gevat in zeven luiken, opgehangen in een zijkapel naast het koor. Door de opstelling in een kruisvorm, maakt deze Tantalus de verbinding met de Christus. Beide kunstwerken zijn in lijn geplaatst met de centrale Christusfiguur in de kerk.

De creaties behoren tot het thema UNVEILING: een grote individuele tentoonstelling die doorging in het Grootseminarie te Brugge mei-september 2021. Beide werken staan in het kunstboek UNVEILING Piet Peere 2021.

LABO KERK

Als labo voor levensbeschouwing maakt YOT atypische keuzes. Het lijkt vreemd om een beeld uit de Griekse mythologie binnen te brengen in een katholieke kerk; nochtans is dit geen nieuw statement.

De christelijke traditie is meerstemmig en in 2000 jaar geschiedenis is er in veel kerkgebouwen een zichtbare dialoog ontstaan met andere visies en overtuigingen. Dialoog en verbinding, het omgaan met wat anders en vreemd is, behoort tot dé belangrijke uitdagingen voor het samenleven van vandaag en morgen. Het is ook boeiend om de gelijkenissen en andere 'vertalingen' op het spoor te komen van dezelfde thema's en visies. En om ook de verschillen te verbinden.

Met YOT willen we mensen prikkelen om de juiste vragen te stellen. En sommige vragen zijn zo interessant dat we ze niet mogen verpesten met antwoorden!

KICK-OFF

De kick-off van het Tantalusproject vond plaats op zaterdag 20 november 2021 in de Magdalenakerk. In aanwezigheid van kunstenaar Piet Peere brachten we met alle aanwezigen een toost uit op dit nieuw kantelmoment voor de Magdalenakerk!

Lees de toespraak van YOT-voorzitter Koen De Fruyt.

Lees de toespraak van schepen Pieter Marechal.

Maak kennis met Emma Rekers, die voor ons de creatieve aftrap gaf.

Bekijk de film [10'45"] over de installatie van het beeld. [op 28 oktober 2021 in de Brugse Magdalenakerk]

Bekijk het fotoboek over de installatie van de twee kunstwerken.

KUNSTENAAR PIET PEERE

Kunstenaar Piet Peere (°1956, Brugge) studeerde drukkunst en is laureaat van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Brugge en Laureaat van het Hoger Instituut voor beeldende Kunsten Meestergraad Sint-Lucas Gent. Hij exposeert in binnen- en buitenland.

Voor Piet Peere straalt de Tantaluscreatie hoop uit. Lijden en menselijke kwetsbaarheid behoren tot het leven. Alles onder controle houden is een illusie. De menselijke vrijheid wordt niet bereikt door er zich op te focussen, maar door die vrijheidsgedachte juist los te laten. Uiteindelijk heeft de liefde het laatste woord: "Handel uit liefde en jouw beslissing zal de juiste zijn."

Bekijk de film [5'30"] over de creatie van het Tantalus-beeld en de visie van de kunstenaar.

EEN STEEN BOVEN ONS HOOFD

Met de dreigingen van klimaat, pandemie, toenemende polarisaties, enz. hangt er een grote rotsblok – een zwaard van Damocles – boven ons hoofd.

Als kerk willen we de tekenen van de tijd au sérieux nemen. Dat doen we door deze beelden goed zichtbaar te plaatsen, en niet weg te stoppen in een hoekje van de kerk.  De confrontatie met de kunstwerken nodigt ons uit om de zaken scherp te stellen. Niemand blijft onverschillig bij de Tantalusfiguur die wanhoop en hoop met elkaar verbindt.

Wat is het antwoord vanuit het christelijk erfgoed op de vragen die ons vandaag bezig houden? Wat is het antwoord op de dreiging van de uitrafelende koord? Dat antwoord zal krachtig genoeg moeten zijn om weerwerk te bieden aan de uitdagingen die ons wachten. Waar vinden we hoop?

Lees hier de teksten op de rots

GEEN GLANS ZONDER WRIJVING

De dynamiek en energie die de kunstwerken in de voorbereiding van de plaatsing heeft vrijgemaakt is groot. Iedereen wordt wakker en alert. Zoveel mensen geven hun mening, spreken ons aan, herzien hun mening. En de gesprekken over het beeld gaan bijna altijd over wat essentieel is, over de betekenis van de kunstwerken, en of ze passen in deze kerk. We kiezen niet voor de controverse, maar wel voor de wakkere blik.

Mensen wakker maken en zorgen voor wrijving is een belangrijk kenmerk van kunst. En: zonder wrijving is er geen glans. Deze creaties van Piet Peere 'werken'. Dàt is onze ervaring, vanaf de voorbereiding en nog vóór de plaatsing van de beelden. De kunstwerken slagen erin onze kijk op de samenleving, op onszelf en op de wereld te veranderen. Ze laten niemand onberoerd.

ACTIEVE WERKING

De Tantalus-werkgroep denkt na over de publiekswerking van de kunstwerken. Hoe informeren we bezoekers? Hoe kunnen mensen aan de slag met de kunstwerken? Hoe bieden we mensen na de zware confrontatie met de kunstwerken een "vreugdevol tegenover"? Wil je mee denken? Laat het ons weten!

Enkele projecten waarbij we ons laten inspireren door Tantalus:

- Het Babelatelier: de Tantaluskwestie

- Het zomerproject 2022 

- Een didactisch cahier

- Postkaarten en folder 

-...