UITGELEZEN 'Hoe kerken ons vandaag appelleren in ons zijn'

Een verrassend boekje. Uit een ongewone hoek, van een architect, krijgen we een doorwrocht betoog om te zeggen: het kerkgebouw doét iets met mensen op een bijna niet onder woorden te brengen wijze.

Bijna niet onder woorden te brengen: Frank Vandepitte worstelt hoofdstukje na hoofdstukje om het gezegd te krijgen. Maar wat hij zegt is van levensbelang, voor de mens, voor het kerkgebouw. De boodschap is: behoud kerken! Niet omdat ze nuttig zijn – Vandepitte kritiseert multifunctioneel en hergebruik, al sluit hij het niet uit - maar omdat ze “iets” hebben dat mensen niet kunnen missen.

Weg uit de logica van vraag en aanbod

Vandepitte ontdekt en legt dat uit. Hij heeft er geen moeite mee dat de tijdgenoot van kerk en godsdienstpraktijk vervreemd is. Daarom vermeldt de ondertitel de secularisering. Toch doet een kerkgebouw iets wat onmisbaar is voor die geseculariseerde mens en dat is heilig – ook dat woord neemt Vandepitte in de mond. We moeten weg uit “de logica van vraag en aanbod. Er moeten net nieuwe wegen worden gezocht om kerken te eren in hun nutteloosheid”. De tijdgenoot heeft daar “nood” aan, ook al heeft hij die “behoefte” niet. Hij kent, formuleert en vervult wel zijn behoeften, maar er is een nood voorbij, anders, ruimer en ‘dieper’ dan die behoeften. Die nood wordt pas beseft als hij beantwoord wordt, en dat doet een kerkgebouw: “kerken herinneren aan een verlangen naar overgave”, en juist die overgave maakt ruimte.

Gelezen door YOT

Frank Vandepitte: “Hoe kerken ons vandaag appelleren in ons zijn. Over religie en het subject, en de uitdaging van secularisering”, Uitg. Halewijn, 2020, 77 blz., € 15,50. Niet te koop bij YOT.

Dit boekje is een aanrader voor iedereen die verantwoordelijkheid draagt voor of betrokken is bij (de toekomst van) kerkgebouwen en religieus erfgoed.

Lees hier de bespreking door Geert Delbeke (1 blz)

Lees hier de bespreking en samenvatting door Koen Dekorte (8 blz)